In onze eerdere blog ‘De maatschap door de bril van de jurist‘ kon je lezen welke formaliteiten er komen kijken bij het oprichten van een maatschap. In deze blog gaan we een stapje verder en ontdek je wat een maatschap voor jouw successieplanning kan betekenen.
Schenking van de aandelen van de maatschap
De oprichting van een maatschap alleen is niet voldoende voor een volwaardige successieplanning. De aandelen van de maatschap moeten immers nog via een schenking worden overgedragen aan de kinderen om erfbelasting te vermijden. Als de schenkers het vruchtgebruik van de aandelen behouden, kunnen zij ook na de schenking blijven genieten van de inkomsten van het ingebrachte vermogen.
Wil je het risico vermijden dat er in een bepaald jaar geen of nauwelijks intresten of dividenden beschikbaar zijn, dan kunnen de aandelen in volle eigendom geschonken worden onder de last om jaarlijks een lijfrente te betalen aan de schenkers. Voor de schenking van aandelen van de maatschap is in principe een notariële akte vereist. Wordt de akte bij een Belgische notaris verleden, dan is bij een schenking in rechte lijn een schenkbelasting van 3% verschuldigd. Bij een schenking aan alle andere personen bedraagt het tarief 7%. Tenzij je de Belgische Bierroute durft te proberen en zo de schenkbelasting weet te vermijden, waarover meer in onze volgende blog.
Na voltrekking van deze transactie zijn geen successierechten meer verschuldigd op dit vermogen in de maatschap, wat bij grotere vermogens een groot fiscaal voordeel kan betekenen.
Voordelen van de maatschap
Waarom alle inspanningen van de oprichting van een maatschap als je gewoon kan schenken met voorbehoud van vruchtgebruik? Kan je niet evengoed controle behouden bij schenking met voorbehoud van vruchtgebruik zonder de structuur van de maatschap?
Ook in deze situatie blijven de ouders-schenkers genieten van de inkomsten (interesten en dividenden) op de geschonken goederen. Bovendien kunnen de ouders in de schenkingsakte een vervreemdingsverbod opnemen, zodat ze zeker zijn dat de kinderen de blote eigendom niet zullen vervreemden (verkopen, in pand geven, etc.).
De ouders-vruchtgebruikers zullen echter het uitdrukkelijke akkoord van de kinderen nodig hebben indien ze van beleggingsstrategie zouden willen veranderen. De maatschap daarentegen geeft de ouders de vrijheid om hun beleggingsstrategie te bepalen. Uiteraard zijn er ook grenzen aan de absolute macht van de ouders en heeft Vlabel hierover iets te zeggen, waarover meer in onze volgende blog.
Een bijkomend niet te onderschatten voordeel van de maatschap is de zuivere werking van het beding van terugkeer dat in voorkomend geval aan de schenking is gekoppeld. Indien het begiftigde kind vóór zijn ouders zou komen te overlijden, keren de aandelen terug naar de ouders. Je hoeft dus geen zaakvervanging aan te tonen. Er is sprake van zaakvervanging wanneer er andere goederen in de plaats zijn gekomen van de geschonken goederen. Doordat de aandelen terugkeren, is er steeds een eenvoudig aantoonbaar spoor.
Conclusie
De maatschap beschikt over heel wat troeven die haar nuttig maken als instrument voor successieplanning. Controle- en inkomstenbehoud tijdens het leven van de schenker, versnippering van het vermogen tegengaan, successiebesparing, fiscale neutraliteit… De maatschap voldoet aan al deze verwachtingen.
In onze volgende blog duiken we dieper in de recente ontwikkelingen en richtlijnen van Vlabel met betrekking tot de maatschap. Sinds 2016 richt Vlabel zich op de maatschap als planningstechniek waarbij er officieel geschonken wordt, maar in sé alle controle behouden blijft. Mis deze belangrijke informatie niet!
