Na de hervorming van de vennootschapswet worden maatschappen ook als ondernemingen beschouwd. Waarom zou je voor een maatschap kiezen om je onderneming vorm te geven?
Wat is een maatschap en waarom is het relevant na de hervorming van de vennootschapswet?
Een maatschap is een overeenkomst tussen minstens twee (rechts)personen om samen een onderneming uit te baten of samen iets te bezitten. Die rechtspersonen brengen geld, arbeid of goederen in. Het doel is om het vermogensvoordeel dat voortvloeit uit de maatschap te verdelen onder hen.
Wanneer kies je voor een maatschap in plaats van een andere vennootschap?
De maatschap wordt vooral gebruikt voor vermogensbeheer en successieplanning. Vaak richten ouders een maatschap op om hun vermogen over te dragen aan hun kinderen op een fiscaal voordelige wijze, zonder de controle over dit vermogen te verliezen. Daarnaast wordt de maatschap vaak gebruikt om samenwerkingsverbanden tussen vrije beroepers vorm te geven.
De maatschap en de hervormingen in de vennootschapswet
Het taalgebruik inzake de maatschap is intussen door het ‘nieuwe’ Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) al enige tijd aangepast. Spreek niet langer van maten, deelbewijzen, beheerders, het doel van de maatschap, maar wel van vennoten, aandelen, zaakvoerders en het voorwerp van de vennootschap.
Hopelijk zijn de bestaande maatschappen dan ook aangepast aan het WVV. Niet alleen de statuten van uw BVBA dienden immers aangepast te worden, maar ook deze van de maatschap. Het WVV draagt flexibiliteit hoog in het vaandel en bijgevolg is en blijft de maatschap een heel flexibele vennootschapsvorm. Dat zorgt uiteraard ook voor de nood aan maatwerk.
Oprichting en statuten van een maatschap: Wat zegt de wet?
Oprichting
Hoewel de statuten van de maatschap verschillen van klant tot klant, is er voor het overige weinig poespas aan de oprichting. Het is in principe een onderhandse overeenkomst die niet aan publicatieverplichting is onderworpen. Wel dient de maatschap zich te registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en de uiteindelijke begunstigden dienen zich ook bekend te maken in het UBO-register.
Statuten
Bij de oprichting wordt een vermogen (bijv. een effectenportefeuille, aandelen of een kunstcollectie) ingebracht in de maatschap. In ruil voor de inbreng verkrijgen de vennoten aandelen van de maatschap. Vermits een maatschap geen rechtspersoonlijkheid bezit, zal dit vermogen in onverdeeldheid toebehoren aan de vennoten, in verhouding tot ieders aandeel in de maatschap.
In de statuten worden daarnaast een of meer personen (meestal de ouders bij successieplanning) als zaakvoerders benoemd. Door hun bevoegdheden duidelijk en ruim te omschrijven, behouden zij zo de zeggenschap over het ingebrachte vermogen.
Indien de maatschap wordt gebruikt als instrument van successieplanning, zullen de ouders dan de aandelen van de maatschap schenken aan hun kinderen. Deze techniek wordt in een afzonderlijke blog uitgebreid behandeld. De maatschap is echter niet louter voor successieplanning aangewezen. Het is ook een instrument dat vaak gebruikt wordt in de medische wereld tussen dokters, kinesisten van eenzelfde praktijk, tandartsen, enz. De maatschap dient dan om hun gemeenschappelijke kosten onderling te kunnen verdelen en samen investeringen te maken om zo de individuele kosten van hun beroepsuitoefening te drukken.
Boekhouding en fiscaliteit van een maatschap volgens de vennootschapswet
De maatschap is een vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid en is dus geen op zichzelf staande juridische entiteit. Het is een fiscaal transparant vehicle waardoor de maatschap niet onderworpen is aan de vennootschapsbelasting.
Aangezien het ingebrachte vermogen in de maatschap wel een gemeenschap uitmaakt, zal de maatschap een boekhouding moeten voeren en een inventaris moeten opmaken. De maatschap zal in eerste instantie een eenvoudige boekhouding voeren. In de huidige stand van de boekhoudwetgeving zijn er geen formele vormvoorwaarden opgenomen waaraan de jaarrekening van een onderneming die een vereenvoudigde boekhouding voert, moet voldoen.
Als er een portefeuille is aangehouden in de maatschap wordt vaak gebruik gemaakt van de financiële staten die de bank overmaakt. Daarmee is de kous dan ook af. Een dubbele boekhouding is pas vereist voor maatschappen die een omzet hebben van meer dan 500.000 euro. Dit is in veel gevallen niet aan de orde. Daarenboven is er geen publicatieverplichting waardoor men zich hierover maar weinig druk hoeft te maken.
Conclusie: Maatschap als flexibel instrument binnen de vennootschapswet
De maatschap door de ogen van een jurist is een veelzijdig en flexibel instrument dat geschikt is voor successieplanning, kostenverdeling, of samenwerkingsverbanden. Dankzij de eenvoudige oprichting en administratie biedt het veel voordelen zonder onnodige complexiteit. Met de juiste statuten kan de maatschap volledig op maat van jouw wensen worden vormgegeven.
Benieuwd naar meer over de maatschap?
Lees onze blog ‘De maatschap door de bril van de successieplanner’ en ontdek hoe de maatschap een sleutelrol speelt in successieplanning en erfbelasting kan vermijden.
Of duik dieper in de recente ontwikkelingen en richtlijnen met ‘De maatschap door de bril van Vlabel’ en leer hoe Vlabel deze techniek bekijkt sinds de hervormingen in 2016.
